Çocuklar için şifahi dualar

Gelenek, bir menkıbe ile ayet ve hadisteki mesajı –Kur’an’ın kullandığı kıssa metodu ile- aktarma hususunda çok başarılıdır. Çeşitli konuları halkın anlayabileceği bir düzeye çekmek için camilerde Mesnevi dersleri yapılmış; çocuklara, camide cüz talimi yaptıktan sonra, her gün Bostan ve Gülistan’dan hikâyeler okutulmuştur. Ayet ve hadis okumak yerine bu mesajların kıssayla verilmesinin sebebi hadislerin ya da ayetlerin yanlış anlaşılmasından duyulan endişe olabilir. Bu durum hürmet cihetinden de düşünülebilir. Ben de öğrencilere anlattığım derslerde bu kıssaların faydasını gördüm. Ancak belirtmeden edemeyeceğim bu kıssaların kaynağı tamamen büyüklerimden duyduğum şifahi aktarıma dayanıyor. Yani mektepten alınamayan bir irfandan bahsediyorum.

Bu sözlü gelenek, gece yatmadan önce okutulan ya da yemekten sonra okunan bir dua ile çocukların gönlünde iman ateşini filizlendirmeyi başarmıştır. Bugün bir programa denk geldim ve her kesimden, her görüşten insanın bu dualar hakkında olumlu kanaatlere sahip olduğunu fark ettim. Çocukluğumda uykuya dalmak üzereyken okunan bazı duaların, Balkanlar’da ve Anadolu’da çeşitli tarikleriyle yaygın olduğunu görmüş oldum.

Büyüklerinizin sesinin kulaklarınızda yankılanmasına vesile olacak belki de “çok tanıdık geliyor” diyebileceğiniz bazı dualarını aktarmak istiyorum:

Yattım Allah,

Kaldır beni

Nurlara daldır beni,

Canım tenden ayrılırken

İmanımla gönder beni

Ağzı mühür, dili taş.

Ben gafil, sen yoldaş.

Çıktım gittim gök kapısına,

Dediler niye geldin?

Hz. Ali’ye geldim.

Hz. Ali namazda,

İki eli duada.

Bu cennet içinde bir ağaç bitmiş.

Kökü miskamber,

Yaprağı Kur’an.

Bu duayı yedi kere bilip okuyan,

Cennet helal,

Cehennem haram.

Yattım Allah

Kalkarım inşallah

Kalkamazsam la ilahe illallah Muhammeden Rasulüllah

Kuzu gibi yattım koç gibi kaldır

Başka bir versiyon:

Yattım taş gibi

Kaldır kuş gibi

Bir başka versiyon

Yattım Allah kaldır beni

Sağ yönüme döndür beni

Eğer gaflette ölürsem

İman ile gönder beni

Bir başkası:

Yattım Allah kaldır beni

Sağ yanıma döndür beni

Yatar da kalkamazsam

İmanımla gömdür beni

Yattım sağıma döndüm sonuma

Melekler şahit olsun dinime imanıma

Yattım Allah kalkarım inşallah

Kalkarsam da kalkmazsam da

Eşhedüenleilaheillallah

Ananemler Balkan göçmeni, Balkanlar’daki Bektaşi etkisinden mülhem olduğunu düşünüyorum ananemin duasında Hz. Ali (ra) yer alıyor, duanın bazı versiyonlarında ise Hz. Muhammed’e (sas) geldim şeklinde geçiyor.

Başka bir yemek duası ise şu şekilde:

Euzu billahi mineşşeytanirracim bismillahirrahmanirrahim

Elhamdülillah elhamdülillah et’amena ve sekamena

Devlet-i celilullah bereket-i Halilullah

Şefaat ya Rasulallah

Hanelere bereket mevtalara rahmet

Erenlerden evliyalardan şefaat Ya Rasulallah

Bu sofra nur, kaza bela dur

Artsın eksilmesin, taşsın dökülmesin

Bu sofrada yemek yiyenler ebedi yoksulluk yüzü görmesin

el-Fatiha mea’s salavat

Sözlü kültürde şifahen aktarım esastır, bunları kutsalla temas kurabilmiş nesillerin bize taşıması, kulağımıza çalması mühimdir. Belki birileri bu duaların farklı tariklerini toplar, yazıya aktarır ve biz de istifade ederiz.

Merve Koç

Diyanet Duyurular Sayfamız için TIKLAYINIZ

Diyanetliler Platformu  Grup sayfamıza katılmak için >>> TIKLAYINIZ

Dini Haberler Grup sayfamıza katılmak için >>> TIKLAYINIZ