Çocuğa Namaz Eğitimi Nasıl Verilir?
0
Rabbimin adıyla başlarım…Yazıya başlarken önce şunu belirtmek isterim.Ben bir pedagog değilim,psikolog değilim,alim değilim.Ben,müslüman bir anneyim
Allah bağışlasın 4 evladı olan,ikisi neredeyse evlilik çağına gelmiş evlatlarım,emanetlerim var. Yazım, çocuklarımı, elimden geldiğince Kur’an ve sünnet rehberliğinde,yetiştirdiğim, en az yirmi yıllık eğitim, öğretim sürecinden elde ettiğim yaşanmış tecrübelerimdir.
Yazı size uzun gelebilir, uzun olduğu için bir kaç bölüm halinde yayınlamayı düşündüm ancak,her konu birbiriyle yakından alakalı olduğu için,hepsini bir bütün halinde bir seferde yayınlamayı uygun buldum.Yazımda çocuklarımızın müslüman şahsiyetler olarak yetişmesi ve kalıcı bir namaz eğitimi için gerekli olan bir çok bilgiyi bulacaksınız.Hepsi bu kadar mı?hayır,konu çok geniş,söylenecek çok söz var,lakin şimdilik bu kadarla yetinelim,eksik kısımları da yeri geldikçe tamamlarız inşeAllah,buyrun yazıya geçelim…
1.BÖLÜM
Yazı size uzun gelebilir, uzun olduğu için bir kaç bölüm halinde yayınlamayı düşündüm ancak,her konu birbiriyle yakından alakalı olduğu için,hepsini bir bütün halinde bir seferde yayınlamayı uygun buldum.Yazımda çocuklarımızın müslüman şahsiyetler olarak yetişmesi ve kalıcı bir namaz eğitimi için gerekli olan bir çok bilgiyi bulacaksınız.Hepsi bu kadar mı?hayır,konu çok geniş,söylenecek çok söz var,lakin şimdilik bu kadarla yetinelim,eksik kısımları da yeri geldikçe tamamlarız inşeAllah,buyrun yazıya geçelim…
1.BÖLÜM
“Ben cinleri ve insanları ancak bana ibadet etsinler diye yarattım.”
(Zariyat suresi 56.ayet meali)
Yaratılışımızın gayesi Rabbimize kulluk etmek.Hayatımızın anlamı bu,sebebi bu.Yüce Yaratan bizden bunu istiyor.Bizlere verdiği sayısız nimetlerin karşılığında bizden itaat bekliyor.Bize zulmedici değil.Her iyiliğe,bire on,bire yüz,bire bin ve hatta daha fazla veriyor.Merhameti bol bir Rabbimiz var.O’nu razı edebilmenin yolu,yalnız rızasına hasredilmiş salih amellerden geçiyor.
Konumuz çocuklar,İslam üzre çocuklar yetiştirebilmek önce bizden,sonra eş seçiminden başlıyor.İslam önce bizde hakim olmalı,seçtiğimiz eş de yalnızca İslam’ı daha iyi yaşama yolunda birbirimize destek olma amacı güdülerek seçilmiş olmalı.Hedef Rabbimizin rızası uğrunda kurulmuş bir yuva ve bu yuvada müslüman nesiller yetiştirmek olmalı.
Hayatımızı İslam’a göre şekillendirmeli,eşimizi yalnızca bu amaca hizmet odaklı seçmeliyiz.Evliliğimizin her alanında Kur’an ve sünnet çizgisinde hareket etmeli,Sağlıklı,salih evlatlar için dua etmeliyiz.Anne hamileliğinde helal gıdalarla vücudunu ve yavrusunu beslerken,Kur’an ve çerçevesinde ruhunu ve yavrusunun ruhunu beslemeli,hayır dualarda1bulunmalıdır.Rabbimizde bize sağlıklı,İslam fıtratı üzerine yaratılmış,yavrular ihsan eder,ediyorda,bunun örnekleri pek çok,öncelikle kendi hayatımızda bunun canlı örnekleri var…
1″Ey Rabbim! Beni ve soyumdan gelecekleri namazını dosdoğru kılanlardan eyle! Ey Rabbimiz! duamı kabul et!”
“Ey Rabbimiz! Herkesin hesaba çekileceği günde beni, ana-babamı ve müminleri bağışla!”(Hz.İbrahim(a.s)’ın dualarından-İbrahim suresi 40-41.ayet mealleri)
***
Yavrularımızın eğitim ve öğretiminde annenin ve babanın ortak tutum içinde olması çok önemli.Anne ve babanın uzlaşamadıkları konuları,çocukların olmadığı zamanlarda,aralarında halledip ortak karara varmaları gerekir.Çocuklar bir konuda anne ve babanın farklı düşünüp,farklı hareket ettiklerini görünce bunu,anne ve babaya karşı kullanırlar,böyle bir zemin hazırlanmamalıdır.
Yavrularımızın eğitim ve öğretiminde annenin ve babanın ortak tutum içinde olması çok önemli.Anne ve babanın uzlaşamadıkları konuları,çocukların olmadığı zamanlarda,aralarında halledip ortak karara varmaları gerekir.Çocuklar bir konuda anne ve babanın farklı düşünüp,farklı hareket ettiklerini görünce bunu,anne ve babaya karşı kullanırlar,böyle bir zemin hazırlanmamalıdır.
2.BÖLÜM
Hz. Peygamber (s.a.v.) de bir hadiste şöyle buyurmaktadır:
“Her doğan çocuk İslâm fıtratı üzere doğar. Sonra ana-babası onu ya yahudileştirir, ya Mecusileştirir, yahut hristiyanlaştırır… ” (Muslim, Kader 25).
Çocuklarımız bize Rabbimizinemanetleridir.Onlar,bizim,gereğince yetiştirirsek,ahiret yatırımımız,cennet biletlerimizdir.Rabbimizin razı olacağı şekilde şekillendirmediğimiz çocuklarımız,bilin ki Ahirette bizden davacı olacaklardır.Salih evlatlar,ebeveylerinin hayır kapıları,amel defterlerinin sevap vesileleridir.
Yavrularımız İslam fıtratı üzerine yaratıldığı için İslam’a meyillidir.Daha bebeklikten itibaren onlara anne baba olarak güzel örnek olunmalı.Onlarla her temasımız besmeleli,zikirli olmalı.Allah lafzı bol bol telkin edilmeli,kelime-i tevhid ve kelime-i şehadet anlamları ile öğretilmeli,hapşırınca elhamdulillah ve devamı,düşünce istirca da2 bulunulmalı.Onları severken,”Allah seni ne güzel yaratmış,ellerini ne güzel yaratmış,sana ne güzel gözler vermiş vb.”ifadeler kullanılmalı.
الَّذِينَ إِذَا أَصَابَتْهُم مُّصِيبَةٌ قَالُواْ إِنَّا لِلّهِ وَإِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعونَ2
“Onlar bir musibete uğradıklarında: “Doğrusu biz Allah’a aidiz ve sonunda yine O’na döneceğiz” derler.”
(İstirca ayeti-Bakara suresi 156.ayet-i kerime)
2-3 yaşından itibaren,çocuğunuza,Peygamberimizin ve peygamberlerin hayatı ve İslamda tavsiye edilen güzel hasletleri sevdiren,kitaplar okuyun.Çocuklarınıza şarkı,türkü ve bunların kliplerini,reklamları,İslam dışı dizi ve flimleri izlettirmeyin,sizlerde izlemeyin.Bebeklikten itibaren özellikle 3-4 yaşına kadar çocuklarınızı,televizyon ve bilgisayardan uzak tutun.Peygamberimizin,diğer peygamberlerin ve sahabelerin yüzlerinin gösterilmediği,Peygamberlerin seslerinin verilmediği,sağlam kaynaklarla hazırlanmış flimler,çizgi flimler izletebilirsiniz.Çocuklarınıza cinli,perili,canavarlı vb.saçma sapan konuları olan,çocukların beynini bulandıran,korkmalarına sebep olacak,masallar okumayın.
Çocuklarınız daha bebeklikten itibaren çokça Kur’an dinlesinler.Özellikle namazda okuduğumuz kısa sureleri dinletmeniz,ezberlemelerinde kolaylık sağlar.Ama dinlemek istemiyorlarsa zorla dinletmeyin.Daha sonra tekrar deneyin,hakkında yorum yapmayın.
İslamı sevdiren müziksiz,parça veya marşlar da dinletebilirsiniz.İslami gibi görünüp içinde İslama ters,hakkında hiç bir rivayetin bulunmadığı,cahilce söylenmiş sözler içeren ilahiler(!),parçalar dinletmeyin.
İşte bunlara bir kaç örnek:
“Rahmetinden bir parça bana da ayır ya Rabbi”
“Getirdiler burağı bin Muhammed dediler,binmezem ya cebrail ümmetim binmeyince”Taa çocuk etrafı farkettiği anlardan itibaren anne ve babanın namazlarına şahit olmalı.Namazlarınızı hep bebeklerinizin,çocuklarınızın yanında kılın,böylece çocuk daha en baştan namazı tanıyıp,ona ısınacaktır.Hayatımızda bunun örneklerini görürüz.Hani daha 1-2 yaşındayken bile namaz kılma davranışı gösterirler ve belki de en tatlı halleridir o haller…
“Onlar bir musibete uğradıklarında: “Doğrusu biz Allah’a aidiz ve sonunda yine O’na döneceğiz” derler.”
(İstirca ayeti-Bakara suresi 156.ayet-i kerime)
2-3 yaşından itibaren,çocuğunuza,Peygamberimizin ve peygamberlerin hayatı ve İslamda tavsiye edilen güzel hasletleri sevdiren,kitaplar okuyun.Çocuklarınıza şarkı,türkü ve bunların kliplerini,reklamları,İslam dışı dizi ve flimleri izlettirmeyin,sizlerde izlemeyin.Bebeklikten itibaren özellikle 3-4 yaşına kadar çocuklarınızı,televizyon ve bilgisayardan uzak tutun.Peygamberimizin,diğer peygamberlerin ve sahabelerin yüzlerinin gösterilmediği,Peygamberlerin seslerinin verilmediği,sağlam kaynaklarla hazırlanmış flimler,çizgi flimler izletebilirsiniz.Çocuklarınıza cinli,perili,canavarlı vb.saçma sapan konuları olan,çocukların beynini bulandıran,korkmalarına sebep olacak,masallar okumayın.
Çocuklarınız daha bebeklikten itibaren çokça Kur’an dinlesinler.Özellikle namazda okuduğumuz kısa sureleri dinletmeniz,ezberlemelerinde kolaylık sağlar.Ama dinlemek istemiyorlarsa zorla dinletmeyin.Daha sonra tekrar deneyin,hakkında yorum yapmayın.
İslamı sevdiren müziksiz,parça veya marşlar da dinletebilirsiniz.İslami gibi görünüp içinde İslama ters,hakkında hiç bir rivayetin bulunmadığı,cahilce söylenmiş sözler içeren ilahiler(!),parçalar dinletmeyin.
İşte bunlara bir kaç örnek:
“Rahmetinden bir parça bana da ayır ya Rabbi”
“Getirdiler burağı bin Muhammed dediler,binmezem ya cebrail ümmetim binmeyince”Taa çocuk etrafı farkettiği anlardan itibaren anne ve babanın namazlarına şahit olmalı.Namazlarınızı hep bebeklerinizin,çocuklarınızın yanında kılın,böylece çocuk daha en baştan namazı tanıyıp,ona ısınacaktır.Hayatımızda bunun örneklerini görürüz.Hani daha 1-2 yaşındayken bile namaz kılma davranışı gösterirler ve belki de en tatlı halleridir o haller…
Bebekler,küçük çocuklar,namaza engel değildir,bebek durmuyorsa,ağlaması huysuzluğu varsa,namazınızı kılarken,bebeğinizi yanınıza yatırın sizi izlesin,olmadı kucağınıza alıp onunla kılın.
Muslim’in rivayetinde sabittir ki: “Hz. Peygamber (s.a.v.), kızının kızı Umame kucağında olduğu hâlde namaz kılmıştır. Secdeye gittiği zaman onu yere kor, kalkınca yine kucağına alırdı.”
Çocuk,konuşmaya başlamasından itibaren Allah,bismillah,elhamdulillah,yerhamukAllah,Yehdîkûmullahu ve yuslihu(veya yuslih)bâlekum,maşeAllah barekAllah,la hawle wela kuvvete illa billah,istirca ayeti gibi zikirler sesli söylenmeli,telkin edilmeli,ezberletilmeli.
Sizin namaz kıldığınızı ve namaza ne kadar önem verdiğinizi ona hissettirin.Çocuğun sizinle namaz kılmak istediği zamanlar olacaktır,istediği gibi kılsın müdahale etmeyin.Siz onun yanında kılın ama yedi yaşına kadar “gel namaz kılalım”demeyin!Kıldığında şöyle kıl,böyle kıl diye telkinlerde bulunmayın!
Siz namazı,onun yanında kılın ama beraber kılalım demeyin.Çocuk kendiliğinden namaz kıldığında da, namaz kıldığından dolayı memnuniyetinizi gösterin”ne güzel namaz kılıyorsun,aferin sana”gibi ifadelerle çocuğu yüreklendirin.
Başlangıçta çocuklar bazı harfleri özellikle de “r”sesini çıkaramıyorlar.Öğretilecek ilk sure olarak,kolay,kısa olması,”r”sesinin bulumaması ve manası itibari ile de “İhlas suresi”isabetli bir tercih olacaktır.”R” harfini veya başka harfleri tam telaffuz edememeleri sureleri öğrenmelerine engel değil,siz doğru telaffuzla öğretince beyinlerine bu şekilde işlenecek,konuşmaları düzeldiğinde de,okuyuşları kendiliğinden düzelecektir inşeAllah.
Çocuğunuza sureleri ezberletirken,doğru öğretebilmek için,mutlaka Kur’an’dan veya öğrettiğiniz surenin bulunduğu bir cüzden okuyarak öğretin.Önce siz bir kaç defa okuyun,sonra çocuğunuza hece hece,kelime kelime okutun.Bir kaç tekrar yeterlidir.
Her gün aynı sureyi bir kaç defa okutun.Çocukların beyinleri çok çabuk kavradığı için kısa sürede öğrendiğini göreceksiniz inşeAllah.Okumak istemezse siz okuyun,o dinlesin,ama her gün tekrar edin.Bir sureyi iyice ezberlemeden yenisine başlamayın,acele etmeyin sadece çocuğunuz bunun önemini kavrasın,kesinlikle zorlamayın,Rabbim yardım edecektir.
En az yedi yaşına gelene kadar çocuğunuza,cennet,cehennem,ahiret,Allah’ın azab etmesinden,ölümden,ahirete yönelik konulardan bahsetmeyin.Bu konularda soru sorarlarsa,cevabınız çok kısa ve basit olsun,mümkün olduğunca az kelime ile cevap verip konuyu değiştirin.Çocuklar bu yaşlarda bu konuları anlayamazlar.Onlara Allah’ı sevdirin.Her şeyde Allah’ın ne kadar cömert,bize karşı ne kadar şefkatli olduğundan,bizleri çok sevdiğinden bahsedin.Gördüğünüz her güzellikte”Allah ne güzel yaratmış”vurgusunu yapın.Ona konu ile ilgili sorular yöneltin”bizi kim yarattı,sana bu güzel gözleri,bu güzel yüzü kim verdi v.b”sorular sorup Allah cevabını alın.
Çocuklar nadirde olsa Allah nerededir,vb. sorular sorarlar.Bu tür soruları,üzerinde durmuyorlarsa konuyu değiştirip,dikkatini başka şeylere çekip geçiştirin,ısrar ediyorlarsa,sorulara kısa,net ve doğru cevaplar verin.
Çocuklara her zaman doğruyu söyleyin,asla yalan söylemeyin.Çocuğunuzun size duyduğu güveni her zaman muhafaza edin.Annesinin veya babasının yalanına şahit olan bir çocuk onlara karşı güven kaybına uğrar,beynine şüphe yerleşir.Böyle bir durumdaki çocuğun namaza ve diğer ibadetlere olan iştiyakı zedelenir,işiniz zorlaşır.
Çocuklar bazen şımarıklıkla Allah ile ilgili istenmeyen sözler sarfedebilirler bu gibi durumlarda duymazdan gelin,dikkatini başka bir şeye başka bir konuya çekin.”O nasıl söz,öyle söyleme,bir daha duymıyayım”gibi ifadeler kullanmayın.İyi veya kötü bir yorumunuz olmasın.Yanlış söz ve davranışların üzerine gidildikçe bu durum çocuğun beynine kazınır ve sabitlenir.Üzerinde durulmadığında ise unutulur.
Çocuklara her zaman doğruyu söyleyin,asla yalan söylemeyin.Çocuğunuzun size duyduğu güveni her zaman muhafaza edin.Annesinin veya babasının yalanına şahit olan bir çocuk onlara karşı güven kaybına uğrar,beynine şüphe yerleşir.Böyle bir durumdaki çocuğun namaza ve diğer ibadetlere olan iştiyakı zedelenir,işiniz zorlaşır.
Çocuklar bazen şımarıklıkla Allah ile ilgili istenmeyen sözler sarfedebilirler bu gibi durumlarda duymazdan gelin,dikkatini başka bir şeye başka bir konuya çekin.”O nasıl söz,öyle söyleme,bir daha duymıyayım”gibi ifadeler kullanmayın.İyi veya kötü bir yorumunuz olmasın.Yanlış söz ve davranışların üzerine gidildikçe bu durum çocuğun beynine kazınır ve sabitlenir.Üzerinde durulmadığında ise unutulur.
Çocuklar İslam fıtratı üzerine yaratıldıkları için bu konudaki her bilgiyi ve davranışı çok çabuk kabullenirler itiraz etmezler.
Çocuklarınızın terbiyesinde “Allah böyle emretmiş,Peygamberimiz böyle yapmamızı istemiş”vurgularını çok yapın.Mesela yemekten önce ve sonra ellerin yıkanması konusunda temizlik,sağlık vurgusundan önce “Peygamberimiz de böyle yaparmış,bizim de böyle yapmamızı istemiş”şeklinde anlatın.
İslami bir konuda çocuğun,”bunu niye böyle yapıyorsun?niye başını örtüyorsun?gibi bir soruya verilecek cevap”Allah böyle yapmamı emrettiği için,Allah’ın beni daha çok sevmesi için böyle yapıyorum”şeklinde cevap verin.Dikkat edin cevapta Allah’ın bizi her zaman sevdiği ama emrini yerine getirirsek bu sevginin artacağına vurgu var.
3.BÖLÜM
Sebra (r.anh) “Rasûlullah (s.a.v.) şöyle buyurdu” demiştir:
“Çocuk 7 yaşına gelince namaz kılmasını emrediniz. 10 yaşına gelir de kılmazsa dövünüz (ve yataklarını ayırınız.)”3
(Tirmizî, mevâkît, 182; Ahmed b. Hanbel, II, 180 – 187; Ebu Davud, Namaz, Bab 26, Hadis no : 494; Dârimî, salât 141)
3(Hadis-i şerifle ilgili açıklamalar için buraya bakınız)
“(Ey Muhammed!) Ehline namaz kılmalarını emret, kendin de ona sabırla devam et. Biz senden bir rızık istemiyoruz. Seni biz rızıklandırırız. Güzel akibet takva sahiplerinindir.”
(Ta-ha suresi 132.ayet meali)
Çocuk namaz kılma zamanı olan yedi yaşına gelinceye kadar ki süreçte,onu devamlı Allah sevgisi,Peygamber sevgisi ile besleyin.
Yedi yaşına gelince de,Namazın,Rabbimizin bize bir emri olduğu,ve Allah’a şükredebilmek için mutlaka namaz kılmamız gerektiğini,kendisinin de artık namazı öğrenip kılması gerektiğini ona güzel bir dille anlatın.Bunun zamanını da Peygamberimizin bize bildirdiğini anlatın.
Çocuğumuz yedi yaşına geldiğinde namaz surelerini öğrenmiştir.Artık namaza alıştırma,namaz kılma zamanıdır.Çocukları namaza mümkünse yaz mevsiminde alıştırın.Çünkü yazın havalar sıcak olduğu için abdest alması kolay olacaktır.Ayrıca yazın namaz vakitlerinin arası uzun olduğu için çocuk sıkılmayacaktır.
Çocuğunuz kız ise annenin,erkek ise mümkünse babanın namaza alıştırması doğru olanıdır.Ama babanın gün içinde evde olmayışı,bu görevi anneye yüklüyor.İlk başlarda çocuk nasıl namaz kılınacağını,nelerin ne zaman okunacağını öğreninceye kadar yanımızda beraber kılmalıyız.Okuduklarımızın ilk kısımlarını çocuğunda duyacağı şekilde okuyup kavramasını sağlamalıyız.
Çocuğunuz kız ise annenin,erkek ise mümkünse babanın namaza alıştırması doğru olanıdır.Ama babanın gün içinde evde olmayışı,bu görevi anneye yüklüyor.İlk başlarda çocuk nasıl namaz kılınacağını,nelerin ne zaman okunacağını öğreninceye kadar yanımızda beraber kılmalıyız.Okuduklarımızın ilk kısımlarını çocuğunda duyacağı şekilde okuyup kavramasını sağlamalıyız.
Mümkün olduğunca namazları evimizde cemaatle kılmaya özen göstermeliyiz.Erkek çocukları camileri,orada namaz kılmayı çok seviyorlar.Benimkiler öylelerdi,hele küçük oğlum camii aşığıdır desem yeridir.
***
Çocuk namaza başlatıldığında bir iki vakitle değil,beş vakit olarak başlamalıdır. Çünkü az vakitle başlasın yavaş yavaş diğerlerine de geçiş yaparız derseniz, kılmaya başladığı her vakit çocuğun üzerine bir yük olarak binebilir, daha doğrusu çocuk bu şekilde algılayabilir, çocuk zorlanabilir.
YUKARIDAKİ SON PARAĞRAF İÇİN ÖNEMLİ NOT:
Bu yazıda anlattıklarım baştada söylediğim gibi çocuklarımı namaza alıştırmada uyguladığım yöntemdir. Yukarıdaki parağrafın son cümlesi ise konuya ait düşüncemdir. Ancak bu konuda farklı uygulamalar ve tavsiyeler var. Birden beş vakitle başlatmanın aksine, bir iki vakitle başlamak on yaşına kadar bunu artırmak ve on yaşından sonra beş vakti tam olarak kıldırmak gibi yöntemler var ve daha çok tercih ediliyor. Siz çocuğunuzda bu işi nasıl en kolay uygulayabileceğinizi ve oturtabileceğinizi düşünüyor ve inanıyorsanız o şekilde bir yöntemi tercih edebilirsiniz. Unutulmaması gereken temeli sağlam atmak ve sevgi ile ciddiyetinizi, bu konunun önemini çocuğunuza hissettirerek namaza alıştırmak.
***
Kız çocuklarını namaza alıştırırken,namazda mutlaka başları örttürülmelidir.Aksi takdirde ileriki zamanlarda başı açık namaz kılma eğiliminde olabilirler.
Çocuklara namaz öğretilirken olması gerektiği şekilde öğretilmeli,nasıl kadınlar namazı başörtülü kılmak zorunda ise kız çocuklarına da bu şekilde kıldırılmalıdır.
Çocuk namaza başlatıldığında bir iki vakitle değil,beş vakit olarak başlamalıdır. Çünkü az vakitle başlasın yavaş yavaş diğerlerine de geçiş yaparız derseniz, kılmaya başladığı her vakit çocuğun üzerine bir yük olarak binebilir, daha doğrusu çocuk bu şekilde algılayabilir, çocuk zorlanabilir.
YUKARIDAKİ SON PARAĞRAF İÇİN ÖNEMLİ NOT:
Bu yazıda anlattıklarım baştada söylediğim gibi çocuklarımı namaza alıştırmada uyguladığım yöntemdir. Yukarıdaki parağrafın son cümlesi ise konuya ait düşüncemdir. Ancak bu konuda farklı uygulamalar ve tavsiyeler var. Birden beş vakitle başlatmanın aksine, bir iki vakitle başlamak on yaşına kadar bunu artırmak ve on yaşından sonra beş vakti tam olarak kıldırmak gibi yöntemler var ve daha çok tercih ediliyor. Siz çocuğunuzda bu işi nasıl en kolay uygulayabileceğinizi ve oturtabileceğinizi düşünüyor ve inanıyorsanız o şekilde bir yöntemi tercih edebilirsiniz. Unutulmaması gereken temeli sağlam atmak ve sevgi ile ciddiyetinizi, bu konunun önemini çocuğunuza hissettirerek namaza alıştırmak.
***
Kız çocuklarını namaza alıştırırken,namazda mutlaka başları örttürülmelidir.Aksi takdirde ileriki zamanlarda başı açık namaz kılma eğiliminde olabilirler.
Çocuklara namaz öğretilirken olması gerektiği şekilde öğretilmeli,nasıl kadınlar namazı başörtülü kılmak zorunda ise kız çocuklarına da bu şekilde kıldırılmalıdır.
Namazlar sünnetleri ile beraber kıldırılmalı,ikindi ve yatsının ilk dört rekatlı sünnetlerinin nasıl kılınacağı öğretilmeli ancak terkedilebileceği de öğretilmeli,”illa kıl”diye zorlanmamalıdır.(bu konu ile ilgili geniş açıklamayı buradan okuyabilirsiniz)
Ayrıca çocukların namaza alıştırılma dönemi olan 7-10 yaş arası ve devamlı kılmaları gereken 10 yaş sonrası nafile namazlar veya başka ibadetler için telkinde bulunulmamalıdır.Nafilelerin güzelliklerinden sordukları zaman bahsedilebilir.Nafileleri yapma konusunda çocuk,üzerinde hiç bir baskı hissetmemelidir.Sizin yaptığınızı görmesi onun için zaten teşvik niteliğindedir.
Çocuğa beş vakit kıldırılmalıdır ama yatsıdan önce uyuyan bir çocuk on yaşına kadar uyandırmak için fazla zorlanmamalı,kendi haline bırakılmalıdır.Sabah namazları için kaldırılmalı çok uykusu varsa zorlanmamalı,fazla israr edilmemelidir.Çocuğu sabah namazı için kaldırırken sabırlı olmalı,onu severek,okşayarak,tatlı sözler söyliyerek kaldırılmaya çalışılmalıdır ama söylediğim gibi kalkmıyorsa kendi haline bırakın.Sabah namazına kalkamayan çocuğa gün içinde sabah namazının önemi anlatılmalı,sabah namazında meleklerinde bizimle olduğu öğretilerek kılması için heveslendirilmelidir.Akşamda yatsıyı kılıp hemen ,yatması,uykusunu alması ve sabah namazına kolay kalkabilmesi sağlanmalıdır.
Çocuk hasta olduğunda da namazı kılmalıdır,ama bu dönemde hiç kılmaması yerine,kılmakta çok zorlanıyorsa,sadece farzları kıldırılabilir.Çocuk namazın her durumda kılınması gerektiğini,namazın asla terkedilmeyeceğini,idrak etmelidir.
Çocuk namaza başladıktan itibaren,her yerde ve her zaman namazı kıldırılmalıdır.Yolculuk ve kısa süreli tatillerde seferi olarak kıldırılmalı ve böyle zamanlarda,namazları kısaltarak,Allah’ın bizim için kolaylık dilediği,bize karşı çok merhametli olduğu,idrak ettirilmelidir.
Çocuklar seferi olarak kılınan namazlardan çok memnun olurlar ve keyifle kılarlar.Mesela öğle namazını,seferi iken sadece 2 rek’at farz olarak kılmak4 çocukları çok mutlu eder.
4(Seferi olarak kılınan namazların sadece farzlarının kısaltılarak kılınıp,sünnetlerin terkedilebileceğine ilişkin açıklamayı buradan okuyabilirsiniz.)
Misafirlikte,piknikte vb.ev dışındaki her yerde de namazı kılıp namazın hiç bir yerde terkedilemiyeceği uygulamalı olarak öğretilmelidir..
Çocuklar seferi olarak kılınan namazlardan çok memnun olurlar ve keyifle kılarlar.Mesela öğle namazını,seferi iken sadece 2 rek’at farz olarak kılmak4 çocukları çok mutlu eder.
4(Seferi olarak kılınan namazların sadece farzlarının kısaltılarak kılınıp,sünnetlerin terkedilebileceğine ilişkin açıklamayı buradan okuyabilirsiniz.)
Misafirlikte,piknikte vb.ev dışındaki her yerde de namazı kılıp namazın hiç bir yerde terkedilemiyeceği uygulamalı olarak öğretilmelidir..
Dönem dönem çocuklar namaz kılmak istemeyebilirler bu durumlarda da taviz verilmemeli,kılmadığı halde”kıldım”demesine fırsat verilmemesi için çocuk namazını mutlaka sizinle kılmalı veya sizin yanınızda kılmalıdır.Bu şekilde yalana mahal vermemiş olursunuz.Çocuğa namazın önemini hep güzellikle anlatın.
Mümkünse,çocuğu namaz kılan ailelerle bir araya gelin.Çocuk kendisi gibi namaz kılan çocuklarla bir arada olsun.Ama burada dikkat edilmesi gereken görüştüğünüz insanlarında namaza ve çocukların namazına azami dikkat gösteren,taviz vermeyen kişiler olması gerekir.Aksi takdirde çocuğunuz olumsuz etkilenir.
Mümkünse,çocuğu namaz kılan ailelerle bir araya gelin.Çocuk kendisi gibi namaz kılan çocuklarla bir arada olsun.Ama burada dikkat edilmesi gereken görüştüğünüz insanlarında namaza ve çocukların namazına azami dikkat gösteren,taviz vermeyen kişiler olması gerekir.Aksi takdirde çocuğunuz olumsuz etkilenir.
Yine namaz konusunda da Allah’ın böyle emrettiğini,Peygamberimiz’inde(s.a.v) bizden böyle davranmamızı istediğini her zaman vurgulayın.
Çocuğu namazda daha da gayretlendirmek için,ona,arşın gölgesinde gölgelenecek 7 sınıf insandan bahsedilen hadis-i şerifi okuyup,üzerinde sohbet edin ve hadis’in”Allah’a ibadetle büyüyen genç” maddesine,namazı devamlı kılarak kendisinin de dahil olabileceğini anlatın.
On yaşına geldiklerinde artık ara sıra nadiren mesela çok hasta iseler ve bu yüzden uyakalmışlarsa,hastalıktan dolayı zor uyumuşlarsa,sabah namazları ve yatsı da müsamaha gösterilebilir.Bu kadarcık müsamaha da ancak akıl baliğ olana kadar gösterilebilir.Bu vakitlerde dahil olmak üzere her zaman,namazları tam olarak kıldırın.
4.BÖLÜM
Çocuğa namaz veya yapması gereken ibadetler konusunda hediye vaadinde bulunmayın.Ama teşvik etmek için ara sıra güzel davranışlarından,namaz kılmasından memnuniyetinizi belirterek küçük hediyeler verebilir,yanağına bir öpücük kondurabilir,onu çok sevdiğinizi söyleyebilirsiniz.
Bakın Lokman(a.s),yavrusuna ne kadar tatlı dille nasihat ediyor ve ne güzel öğüt veriyor:
“Yavrucuğum! Namazı kıl, iyiliği emret, kötülükten sakındır. Başına gelenlere sabret, çünkü bunlar, azmi gerektiren işlerdendir.”
(Lokman suresi 17.ayet meali)
Hani bazı sözümona uzmanlar”çocuğu zorlamayın,soğutursunuz”ifadesini kullanıyorlar,tam tersi bu konudaki ciddiyet farkettirilmeyen çocuklar bunu bir kazanım olarak görüp namazdan daha da soğuyorlar.Çocuklar bir açık kapı gördüklerinde bunu sonuna kadar zorlama,daha çok taviz koparma eğilimindeler.Bu dönemler geçici.Siz dua edin,çocuğunuzu sevdiğinizi ona hissettirin,namaz konusundaki,ciddiyetinizi belli edin,taviz vermeyin,bir zaman sonra çocuk isteyerek ve hiç bırakmadan namaza devam edecektir inşeAllah.Bunu nereden mi biliyorum?tecrübe diyelim :)bu süreç o kadar uzun ve sabır gerektiren bir süreç ki,bu yolda yılmak yok bu bir imtihan.
“Ey inananlar! Kendinizi ve ailenizi bir ateşten koruyun ki onun yakıtı insanlar ve taşlardır. Onun başında gayet katı, şiddetli, Allah’ın kendilerine buyurduğuna karşı gelmeyen ve emredildikleri şeyi yapan melekler vardır.”
(Tahrim suresi 6.ayet meali)
Çocuklarımız,Rabbimizin bize emanet olarak verdiği,işlenmeye hazır ve meyilli madenler gibidir.Unutmayın ki Allah yolunda samimiyetle gösterilen gayretler uzun zamanlar alsada sonunda hayırlı meyveler verir.Bu uğurda gayret bizden,tevfik Allah’tan…Rabbim yardımcımız olsun(amin).
سُبْحَانَكَ الّلهمّ وَ بِحَمْدِكَ اَشْهَدُ اَنْ لاَ اِلَهَ اِلاّ اَنْتَ اَسْتَغْفِرُكَ وَاَتُوبُ اِلَيْكَ
“Subhaneke ALLAHumme ve bihamdike eşhedu en la ilahe illa ente estağfiruke ve etubu ileyke”
“ALLAH(c.c.)’ım! Seni her türlü noksanlıklardan tenzih eder, hamdimi sana takdim ederim. Senden başka hiçbir ilah bulunmadığına şehadet ederim. Senden mağfiret diliyor ve sana tevbe ediyorum. ”
(tirmizi, deavat: 38 )
Hayat Cemresi
- 0SEVDİM
- 0ALKIŞ
- 0KOMİK
- 0İNANILMAZ
- 0ÜZGÜN
- 0KIZGIN
Yorum Yazın