QHA, bu acı günün 28. yıl dönümünde; Ermenistan’ın Karabağ’da devam eden işgali ve Hocalı’da yaşanan insanlık dışı soykırıma ilişkin, Ankara Üniversitesi DTCF Öğretim Üyesi, Azerbaycan Milli Meclisinin eski Milletvekili Prof. Dr. Nesip Nesipli, Ankara Üniversitesi DTCF Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Abdullah Gündoğdu ve Hocalı’ya Adalet Kampanyası Türkiye Temsilcisi, hukukçu Gözde Kılıç Yaşın’ın görüşlerini aldı.

HOCALI KATLİAMI

Ermeni güçlerinin 1991 yılının sonlarına doğru ablukaya aldığı Hocalı, 936 kilometrekarelik alana sahip, 2 bin 605 aile ile toplam 11 bin 356 kişinin yaşadığı bir kasabaydı. Aralık 1991’de Karabağ’ın başkenti olarak kabul edilen Hankendi şehrini işgal eden Ermenilerin bir sonraki hedefi Hocalı oldu.

Hocalı’nın etrafındaki bütün köy ve yolları işgal eden Ermeniler, kasabanın diğer illerle karayolu bağlantısını kesti. Hocalı’nın diğer bölgelerle tek bağlantısı olan helikopter ulaşımı, 28 Ocak 1992’de Şuşa Ağdam seferini yapan helikopterin Ermeniler tarafından vurulmasıyla ortadan kalktı. Bu olayda çoğunluğu kadın ve çocuk 44 sivil hayatını kaybetti.

Ocak 1992’den itibaren elektrik verilmeyen Hocalı’nın savunması sadece hafif silahlara sahip yerel savunma güçleri ve az sayıdaki milli ordu askerinden ibaretti. Hocalı’ya 25 Şubat 1992’den itibaren üç koldan saldırıya başlayan Ermeniler, Sovyet Kızıl Ordusunun 366. Motorize Alayının bütün araçlarını kullanarak şehri iki saat boyunca top ve tank ateşine tuttu. Saldırıdan bir gün sonra ise hafızalardan yıllarca silinmeyecek “Hocalı Soykırımı” yaşandı.

Resmi verilere göre, Hocalı Katliamı’nda savunmasız durumdaki 106’sı kadın, 70’i yaşlı, 63’ü çocuk olmak üzere 613 Azerbaycan vatandaşı hayatını kaybetti. Vahşi soykırımdadn 487 kişi ağır yaralı kurtuldu. Ermeni güçleri bin 275 kişiyi esir aldı, bunların 150’sinden bugüne kadar haber alınamadı.

HOCALİ SOYKIRIMI VE HALA DEVAM EDEN ERMENİ İŞGALİ

Ukrayna’da yaşayan Azerbaycan Türkü Mümine Settarova, Kırım Haber Ajansına (QHA) 28’nci yıl dönümünde Hocalı Soykırımını anlattı. Aradan 28 yıl geçmesine rağmen acıların hala taze olduğu katliamla ilgili hatırlatmalara yer veren Settarova, vahşeti anlatan kaynaklara da yer veriyor.

İşte Mümine Settarova’nın yazdıkları:

HOCALI SOYKIRIMI NEDİR?

1992’de 25 Şubatı 26 Şubata bağlayan gecede Sovyetler’den kalma 336. mekanize alayının desteğindeki Ermenistan kuvvetlerinin Azerbaycan’ın Dağlık Karabağ bölgesindeki Hocalı şehrinde yaşayan Azerbaycan Türklerine karşı toplu şekilde katliam yapılmasıdır.

HOCALI KATLİAMI NASIL YAPILDI?

Ermeni güçleri, 1992 yılının 25 Şubatı 26 Şubat’ta bağlayan gecede bölgedeki 336. Alayın da desteği ile önce giriş ve çıkışını kapadığı Hocalı kasabasında, Azerbaycan’ın resmî kaynaklarına göre, 83 çocuk, 106 kadın ve 70’den fazla yaşlı dahil olmak üzere toplam 613 sakin katledilmiş, toplam 487 kişi ağır yaralanmıştır. 1275 kişi ise rehin alınmış ve 150 kişi ise kaybolmuştur. Cesetler üzerinde yapılan incelemelerde cesetlerin birçoğunun yakıldığı, gözlerinin oyulduğu, başları kesildiği görülmüştür. Hamile kadınlar ve çocukların da maruz kaldığı tespit edilmiştir

Hocalı vahşetinin tanığı Ermeni gazeteci Daud Kheriyan’ın yazdığı kitaptan kan donduran satırlar

Ölülerin yakılmasıyla görevli Ermeni grup, Hocalı’nın 1 kilometre batısında bir yere 2 Mart günü 100 Azeri ölüsünü getirip yığdı. Son kamyonda 10 yaşında bir kız çocuğu gördüm. Başından ve elinden yaralıydı. yüzü morarmıştı. Soğuğa, açlığa ve yaralarına rağmen hala yaşıyordu. Çok az nefes alabiliyordu. Gözlerini ölüm korkusu sarmıştı. O sırada Tigranyan isimli bir asker onu tuttuğu gibi öteki cesetlerin üstüne fırlattı. Sonra tüm cesetleri yaktılar. Bana sanki yanmakta olan ölü bedenler arasından bir çığlık işittim gibi geldi. yapabileceğim bir şey yoktu. Ben Şuşa’ya döndüm. Onlar Haç’ın hatırı için savaşa devam ettiler.

“For The Sake of Cross” – Haçın Hatırı İçin, Sayfa: 62-63

Ermenistan da bir dönem Devlet Başkanılığı yapmış Serj Sarkisyan, Hocalı Katliamının sorumlusu birliklerin başındaki iki liderden biriydi, ve bazı kaynaklara göre katliam emirlerinin sahibi. Nitekim Sarkisyan, İngiliz araştırmacı Thomas de Wall’un yaptığı bir röportajda o günlerden şu şekilde bahsediyor; Azerbaycanlılar Ermenilerin sivil halka karşı katliam yapmayacağını düşünmekteydiler. Biz bunu Azerbaycanlılara şaka yapmadığımızı göstermek amacıyla ibret olsun diye yaptık.

Röportajın tam metni içeriği altdaki kaynakta yer almaktadır.

https://carnegieendowment.org/2012/02/24/president-interview-and-tragic-anniversary/9vpa

Hocalı’da yaşananlar, 1949 Cenevre Sözleşmeleri’nin, Birleşmiş Milletler’in (BM) Soykırım Suçunun Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi, Sivil ve Siyasi Haklar Sözleşmesi, İşkenceye ve Diğer Zalimane, İnsanlık Dışı veya Onur Kırıcı Muamele veya Cezaya Karşı Sözleşmesi, Çocuk Hakları Sözleşmesi gibi çok sayıda sözleşmenin ciddi ihlali anlamına geliyor.

İnsan Hakları İzleme Örgütü, Hocalı Katliamını Dağlık Karabağ’ın işgalinden bu yana gerçekleşen en kapsamlı sivil katliamı olarak nitelendirmiştir.

HOCALI KATLİAMI DÜNYA BASININDA

Sunday Times gazetesi (Londra), 1 Mart 1992: “Ermeniler Ağdam’a doğru giden orduyu kurşun yağmuruna tutmuştur. Azeriler 1200 kadar ceset saymış. Lübnanlı kameraman, ülkesinin zengin Ermeni Taşnak lobisinin Karabağ’a silah ve asker gönderdiğini onaylamıştır.”

“Times gazetesi (Londra), 4 Mart 1992: “Video kamera kulakları kesilmiş çocukları gösterdi. Bir kadının yüzünün yarısı kesilmişti. Erkeklerin kafa derisi soyulmuştu.”

“İzvestiya” gazetesi (Moskova): 4 Mart 1992: “Ağdam’da bulunan yabancı gazeteciler Hocalıda öldürülmüş kadın ve çocuklar arasında kafa derisi soyulmuş , tırnakları çıkarılmış 3 kişi görmüşlerdir.”

“Le Monde” gazetesi (Paris), 14 Mart 1992: “Binbaşı Leonid Kravets: Ben şahsen tepede yüz civarında ceset gördüm. Bir erkek çocuğun kafası yok idi. Her tarafta acımasızca öldürülmüş kadın, çocuk ve ihtiyar vardı.”

Diyanet Duyurular Sayfamız için TIKLAYINIZ

Diyanetliler Platformu  Grup sayfamıza katılmak için >>> TIKLAYINIZ

Dini Haberler Grup sayfamıza katılmak için >>> TIKLAYINIZ