Midyenin içindeki zehir

Denizlerimiz görülmemiş bir tehdit altında... İnsanoğlu doğal besin kaynağını yokediyor, yok ederken de denizin bereketi ürünlerini canlı birer bomba haline getiriyor. Nasıl mı? Denize dökülen kimyasal atıklar, mavi evladı canlılarının adeta içine işliyor. Balıklar, kabuklular; kurşun, civa,bakır ve kadmiyum depoluyor. Hem bu canlıların varlığı tehdit altına giriyor, hem de bu canlılar tüketen insanların sağlığı...

Depolama konusunda midyeler daha şanssız... Bu canlılar denizde fazla hareket edemedikleri için yuva belledikleri alan kirletilince terki diyar vaziyeti alamıyorlar. Ölmeye yatarken, balıkçı tezgahlarına geldiklerinde de artık bizim için ‘tehlike’ etiketi asılmış bir deniz ürünü oluyor.

Kimyasal atıkların, en çok kabuklu canlıları etkilediğini ve insan ölümlerine yolaçtığını bulan Japonlar olmuş. Bazı bölgelerde iinsanların hastalanıp öldüğünü görünce, sanayi bölgelerine yakın yerlerde avlanan deniz ürünlerinde ağır metal atıkları tesbit etmişler. Sanayi bölgelerinde avlanmayı yasaklamışlar. Hatta kıyılarda bile yasak koymuşlar. Balık pazarlarını kapatmışlar.

Bizde de bazı yasaklar var. Midye avcıları önüne geldikleri yerde avlanamıyorlar. En azından bu kağıt üzerinde böyle. Bazen denetim falan yapıldığı da oluyor!

İşte böyle bir denetim Çanakkale’de yapılmış. Gıda Tarım ve hayvancılık İl Müdürlüğü uzmanları yanına polisi de almış, riskli bölgede Avlanan 2 ton mdyeye el koyup imha etmiş.

Açıklamada sadece şu bilgi var; ‘’ Ağır metal barındıran,insan sağlığını ciddi oranda tehdit eden 2 ton midyenin riski bölgelerde kaçak yoldan avlandığı tesbit edilip imha edilmiştir.’’

Editörlüğünü yaptığım ‘’Atilla Güner ile Akşam Postası’’ adlı radyo haber programında, yayına aldığımız İstanbul Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Bayram Öztürk, denetim yapılması iyi de açıklama eksik’’ diyordu.

Bu midyeler Çanakkale’nin neresinde avlandı?

Taşıdığı risk nedir?

Yapılan analizlerde bulunan kurşun ve civa oranı nedir?

Midyenin tehilke saçtığını nasıl anlayacağız?

Balıkçı tezgahında avlandığı bölgeyi nasıl öğreneceğiz?

Daha pek çok soru... Bu sorulara akılcı yanıtı verilmeden, nasıl güvenip midyenin tavasını, dolmasını tiüketeceğiz?

İstanbul gibi büyük bir kentte yüzlerce midye satan mekan bulunuyor, seyyar satıcılar da cabası. Karaciğer hastalıklarına, özellikle kansere yolaçtığı belirtilen kurşun ve civanın, Marmara Denizi’de avlanan midyelerdeki oranını öğrenmeye hakkımız yok mu?

Programımızı hazırlarken öğrendim. Burada aktarayım. Türkiye kabuklu deniz ürünü yetiştiriciliğiyle ilgili mevzuata daha yeni kavuşmuş. İtalya yılda 500 bin ton çeşitli midyeyi üretip satıyormuş. Bizde henüz mdye yetiştiren çiftlik sayısı 3-4’ü geçmiyor. Umarım buraları da balık çiftlikleri gibi çevre sorunları çıkarmıyordur.

Her haberi hazırlarken bir şey öğreniyoruz.

Kirli dünyamızda hayat böyle geçiip gidiyor işte... 

Cengiz Erdil/TimeTurk