İslam\'da Giyabi Cenaze Namazı Var mıdır?

Cenaze namazı kılındığı esnada meyyitin hazır olup olmaması hususuyla ilgili Şafi ve Hanbeli mezhebi, kesin olarak vefat ettiği ve yıkanıp kefenlendiği bilinirse gaip olan kimsenin cenaze namazının kılınabileceği görüşüne gitti. Zira Necaşi vefat ettiğinde Efendimiz (aleyhissalatu vesselam) ashabına hitaben şöyle buyurdu.

Bugün salih bir adam vefat etti. Kalkınız. Kardeşiniz Asheme (Necaşi)'nin üzerine (gıyaben) cenaze namazı kılınız.” (Buhârî)

Hanefi ⁽¹⁾ ve Maliki ⁽²⁾ imamları giyabi cenaze namazının meşru olmadığını söyleyerek Necaşi üzerine kılınan namazın, kendisinden kaynaklanan özel bir durumun olmasından kaynaklandığını ifade ederler. Ayrıca Necaşi dışında Efendimizin başka biri için giyabi namaz kıldığı rivayet edilmemiştir.

Giyabi cenaze namazının caiz olmadığı görüşüne gidenlerin dahi sahih olarak kabul ettiği Necaşi hadisi, meyyitin hazır olmaması durumunda kendisi için namaz kılmanın meşru olduğuna açıkça delalet ediyor. Zira Efendimizin yaptığı her davranış bizler için de meşrudur. Dolayısıyla bu hususta Şafi ve Hanbelilerin görüşü daha isabetlidir. 

Vefat eden kimse için birden fazla cenaze namazı kılma meselesine gelince; yine Şafi ve Hanbeliler 3 namaza yetişemeyenlerin ikinci bir defa meyyite namaz kılabileceği görüşüne giderken Hanefiler ölen kimse için sadece bir defa namaz kılınacağını söylerler.

1-) Bedâi'u's-Sanâi - İmam Kâsânî 1/312
2-) Eş Şerhus Sağîr Alâ Muhtasarı Halîl - Muhammed Bin Ab­dullah el-Haraşî 2/142
3-) Kuveyt İslam Ansiklopedisi "Cenaze" Maddesi
4-) Bedâi'u's-Sanâi - İmam Kâsânî 1/325

Kaynak: Fetva Kurulu