Litvanya\'da ayakta kalmaya çalışan bir Müslüman köyü

Litvanya'da ormanlar ve göllerin arasında karşınıza küçük camiler çıkarsa şaşırmayın. Yaklaşık 600 yıldır bu bölgede Müslümanlar var ve dinlerini yaşamaya çalışıyorlar.

Litvanya köylerinde yaşayan Müslümanlar, Avrupa'da Orta çağda dini çekişmelerin her yerde hüküm sürdüğü dönemlerde bile, atalarının hiçbir baskı görmediklerini ifade ediyor. 

İlk bakışta kare ahşap bir yapı gibi göze çarpan bu bina, Baltık bölgesindeki köylerde bulunan binlerce evden biri gibi geliyor, gözlere... Temiz kereste iskelet, ahşap çerçeve pencere, teneke bir çatı.

Çatının tepesine baktığınızda tanıdık bir şeyler görüyorsunuz. Küçük cam bir kule, çatının üstünde küçük soğana benzer bir kubbe ve tepesinde bir hilal.

Litvanya'nın başkenti Vilnius'a 20 dakika mesafede bulunan bu köyde 1558 yılından bu yana bu küçük cami burada duruyor. 1901 yılında geçirdiği bi yangının ardından yeniden inşa edilen cami Kırk Tatar lakabıyla tanınan köyde bulunuyor.

Litvanya büyük dükü Vytautas'ın daveti üzerine 600 yıl önce buraya yerleşen Tatar ailelerinin bulunduğu bir köy, Keturiasdešimt Totoriu. 1398 yılında Karadeniz yakınlarındaki bir askeri kamptan dönen Vytautas, Litvanya topraklarını savunmak için ülkesine geri dönerken yanında Müslüman Kırım Tatarı ve Karay Yahudilerinden oluşan küçük bir grup getirdi. Verdikleri desteğe ödül olarak Kırım Tatarı Müslümanlara toprak ve tam bir dini özgürlük verdi.

Görünüşe göre 18. yüzyıl başlarında Tatar dili kaybolmaya yüz tuttu. Rus Tatar oryantalist Muhammed Murad el- Remzi, 19. yüzyıl ile ilgili yazısında "Onlar iman ile ilgili hiçbir bilimsel bilgiye sahip olmasalar da, buna rağmen İslam inançlarını hiç kaybetmediler" diyor.

Biraz İslami bilgisi olanlar ise, 20. yüzyılda bir başka darbe aldı. Litvanya müftüsü Ramazan Yakup, " Sovyet dönemi kötüydü. Tüm dini liderler, ya öldü ya da Sibirya'da yakıldı. Camiler kapatıldı ve yıkıldı. İslam yasaklandı ve cemaatler kapatıldı" diyor.

Bazı genç Tatarlar arasında dine karşı ilgi canlanmaya başlamakla birlikte, bölgedeki camilerin hiçbiri beş vakit namaz için açılmıyor. Hatta nüfusun üçte birinin Müslüman olduğu Keturiasdešimt Totoriu köyünde bile cami, sadece özel dini günlerde açılıyor.

Dünya Bülteni/ Haber Merkezi