Kur'an'ın ışığı parmaklarının ucunda

Tamamen kendi imkanlarıyla görme engelliler açısından dünyada bir ilk olan Kabartma Kur'an Hizmetleri Birliği'ni kuran Selahattin Aydın ve Halis Kuralay, konferanstan derneğe dönüşen öykülerini yenisafak.com'a anlattı.

Noktalardan oluşan ve görme engellilerin parmakları yardımıyla okudukları yazı sistemi olan kabartma yazı, 6 nokta esasına dayanıyor ve 6 noktanın farklı kombinasyonlarından harf, rakam, noktalama işareti benzeri semboller meydana geliyor. Neredeyse bütün diller için kabartma alfabe sistemi hayata geçirilmiş durumda. 1960'lı yılların başlarından itibaren Kur'an-ı Kerim'in doğru okunmasını mümkün kılan hareke ve sembollerin de kabartma yazı sistemine aktarılmasıyla dünyanın birçok ülkesinde kabartma Mushaflar basılıyor.

Ancak kabartma yazı kalın kağıtlara basıldığı ve kağıt üzerinde standart yazıya göre daha fazla alan kapladığı için bir kabartma Mushaf genelde 5 veya 6 cilt tutuyor. Bu da maliyeti arttırıyor. En önemli sorun ise Kur'an, kabartma yazı ortamına aktarılırken her ülkenin farklı semboller kullanabilmesi. Uluslararası Kabartma Kur'an Hizmetleri Birliği (IBQS), Mushaf standartları geliştirmek, eğitim programlarıyla görme engellilerin Kur'an okumalarını kolaylaştırmak ve tüm dünyada geçerli olacak bir kabartma Kur'an imla sistemi geliştirmek adına çalışmalar yürütüyor.

 

Türkiye'nin ev sahipliğinde 2 kez düzenlenen Uluslararası Kabartma Kur'an Konferansları görme engellilerin okuduğu Kur'an tilavetiyle başlıyor.

Uluslararası Kabartma Kur'an Hizmetleri Birliği (IBQS) tarafından 2014 ve 2015 yıllarında iki kez Uluslararası Kabartma Kur'an Konferansı düzenlendi. İstanbul'da düzenlenen konferanslara dünyanın 13 farklı ülkesinden katılım oldu. Dünya üzerinde Kabartma Kur'an hizmeti veren kişi ve kuruluşların bir merkezde toplanmasına öncülük eden Türkiye'de, konuyla ilgili çalışmaların başlaması 1990'lı yılları buldu.

Gönül gözü…
Mersin'de, ziraatla ilgilenen bir ailenin tek görme engelli ferdi olarak dünyaya gelen Kabartma Kur'an Hizmetleri Birliği Başkanı Selahattin Aydın, babasının kendisinin geleceği için oldukça endişelendiğini söylüyor. Engelli oğluna sık sık kitap ve gazete okumayı bir alışkanlık haline getiren babanın bir gün gazetede körler okuluyla ilgili bir haber görmesi, ikilinin hayatını tamamen değiştirmiş. Habere rastlayana kadar körler için bir okul olduğunu bilmeyen baba, gazeteye mektup yazarak bilgi talep etmiş ve Selahattin beyin eğitim hayatı 8 yaşında yatılı olarak Gaziantep Körler Okulu'nda başlamış. Başarılı eğitim hayatını Boğaziçi Üniversitesi Psikoloji bölümünü okuyarak tamamlayan Aydın, bir süre öğretmen olarak görev yapmış. Boğaziçi Üniversitesi'nde okurken Amerika Körler Federasyonu tarafından Amerika'ya davet edilen ve bilgisayar kullanma eğitimi alan Selahattin Aydın, Türkiye'ye döndükten sonra körlerin organize olmaları için kafa yormaya başlamış.

 

Kabartma Kur'an Hizmetleri Birliği Başkanı Selahattin Aydın, zamanının büyük bölümünü Kur'an çalışmalarına ayırıyor.

Musevi cemaati ve Misyonerler görme engelliler için çalışıyor
İngilizcesi gayet iyi olduğu için yurt dışındaki çalışmaları bire bir takip edebilen Aydın, üniversitedeyken okula Musevi Cemaatinin körlere özel olarak hazırlanmış dergisi ve Türkçe kabartma İncil gönderildiğini ancak Müslümanların bu alanda bir varlıkları olmadığını üzülerek belirtiyor.
1990'lı yılların başından itibaren Pakistan'dan getirilen kabartma Kur'anlarla başlayan çalışmalar sırasında, kendisi gibi Boğaziçi Üniversitesinde okuyan görme engelli Halis Kuralay'dan okumayı öğrenen Selahattin Aydın, o dönemde Türkiye'de kabartma Kur'an okuyabilen sadece birkaç kişi olduğunu belirtiyor. Kabartma Kur'anlarla ilgili bir diğer sıkıntının imla farklılıkları olduğunu fark eden Aydın, kendisiyle benzer bir hikayesi olan ilk Kur'an hocası Kuralay ile birlikte bu konuda çalışa başlatma kararı almış. Halis Kuralay da 6 çocuklu bir ailenin tek görme engelli ferdi olarak dünyaya gelmiş ve Boğaziçi Üniversitesi Psikoloji bölümünü bitirmiş. “Kardeşlerim içinde tek görme engelli benim ancak içlerinde üniversite okuyup yüksek lisans yapmak, kitap yazmak sadece bana nasip oldu" diyor.

“Kabartma Kur'an Birliği sıfır lira ile kuruldu"
Selahattin Aydın ve Halis Kuralay ikilisi, 'sıfır lira bütçe' ile yola koyulmuş, evlerini ofis olarak kullanıyorlar ve masrafları kendi gelirlerinden karşılamaya çalışıyorlar. “Kardeşlerimizi misyonerlerin eline bırakamayız" diyen Selahattin Aydın, Hristiyan Körler Misyonerleri Birliği'nin 1903 yılında İstanbul'da kurulduğunun altını çiziyor. Ülkemizde görme engellilerin Kur'an'a ulaşması noktasındaki sorunların ortaya koyulması için yapılan ilk çalışma ise 2013 yılında Selahattin Aydın ve Halis Kuralay'ın kişisel çabalarıyla gerçekleşmiş durumda.

 

Birliğin çalışmalarına devlet kademelerinden de destek geliyor.

“Bize cesareti Yeni Türkiye'nin yöneticileri verdi"
Düzenlenen ilk Uluslararası Kabartma Kur'an Konferansı'nın maliyetinin 50 bin liranın üzerinde olduğunun altını çizen Selahattin Aydın ve Halis Kuralay, “Bizim kendi maaşlarımızla bu işin altından kalkmamız mümkün değil" diyor. Bu işe kalkışırken gereken gücü inançlarından ve ülkenin yöneticilerinden aldıklarını belirten ikili, bugüne dek yapılan 4 uluslararası toplantıya da bakanların katıldığını hatırlatıyor.

“Belediyenin kapısından giremedim.."
“Eski Türkiye'de bir bakanın böyle bir girişim için oluşturulan bir toplantıya katılmasını hayal bile edemezdik" açıklamasında bulunan Selahattin Aydın, Recep Tayyip Erdoğan'ın başkanlığından önceki dönemde İstanbul Büyükşehir Belediyesine bir davetiye götürmek istediğini ancak belediyenin dış kapısından içeri giremediğini dile getiriyor. “Ben ne siyaset yapıyorum, ne ticaret ama bunu belirtmek zorundayım ki, bize bu çalışmalar için gereken cesareti Yeni Türkiye verdi."

 

Kabartma Kur'an sahibi olmayan körler Kur'an eğitimini ezber üzerinden alıyor.

Tüm görme engelliler hafız olamaz
15 aylık bir dernek olan Uluslararası Kabartma Kur'an Hizmetleri Birliği'nin çatısı altında şu ana kadar Arnavutluk, Kırgızistan, Azerbaycan'dan Türkiye'ye gelen görme engellilere kabartma Kur'an eğitimleri verilirken, Afganistan'daki körler okuluna 60 Mushaf yollandı. Kabartma Kur'an konusundaki farklılıkları ortadan kaldırmak üzere bir komite uluşturan dernek, web sitesi üzerinden Kabartma Mushaf talepleri alıyor ve gücü yettiğince değerlendirmeye çalışıyor.
Görme engellilerin büyük kısmı camilerde ve kurslarda Kur'an eğitimi alabiliyor ancak hepsi ezber üzerinden. Tüm görme engellilerin hafız olması ise mümkün değil. 'Hariç kalma'nın kendisi gibi engellileri üzdüğünü belirten Halis Kuralay, “Ramazan ayında herkesin mukabele yaptığı, cüz paylaştığı bir ortamda siz de arzu ediyorsunuz elbette aralarına katılmayı. Kabartma Kur'an'ınız yoksa hariç kalıyorsunuz. Ama okuyabildiğinizde tarifsiz bir huzur hissediyorsunuz" diyor.

“Biz küçük bir adım attık, sonuç Allah'a ait"
Son olarak 'Uluslararası Kabartma Kur'an Hizmetleri Birliği' ismi altında yürüttükleri Kur'an çalışmaları için “Biz şimdilik çok küçük adımlar atabiliyoruz ancak sonuç Allaha aittir. Bizim görevimiz kulluğumuzu icra etmek ve bu çalışmalarımızı da bir kulluk görevi olarak görüyoruz" açıklamasında bulunan Selahattin Aydın ve Halis Kuralay, eğer destek alabilirlerse Kur'an'ı daha çok görme engelliye ulaştırmayı hedefliyor.