Büyük fıkıh alimi Vehbe Zuhayli vefat etti

Prof. Dr. Vehbe Zuhayli Şam’ın kırsal kesim idaresine bağlı Nebek mıntıkasına tabi olan Galmûn beldesinde  Deyr atiyyede 1932 yılında  dünyaya geldi. Hafız ve abid bir kişilik olan babası Mustafa Zuhayli Efendi Vehbe Zuhayli’yi açık bir şekilde etkiledi. Mustafa Efendi ziraat ve ticaret ile uğraşırdı ve çocuklarını ilim tahsiline yönlendirirdi. Özellikle İslâm fıkhı çerçevesinde Vehbe Zuhayli bu iklim içinde yetişip birçok mevzuya hitap eden kitaplarını yazdı.

Prof. Dr. Vehbe Zuhayli ilkokulunu bitirdikten sonra 1946 yılında Şam şehrine geldi, burada ortaöğrenimini tamamlamak için 14 sene kaldı. Şam’da Şeriat Fakültesine başladı. Burada altı yıl öğrenim gören Zuhayli, 1952 yılında  birincilikle fakülteden mezun oldu. Diplomasını aldıktan sonra  ilmine devam etmek için Mısır’a gitti ve orada yüksek ilim tahsiline başladı. El-Ezher Üniversitesinde Şeriat Fakültesi, Edebiyat Fakültesi Arap Dili ve Edebiyatı bölümünü, Ayn Şems Üniversitesi’nde Hukuk Fakültesini bitirdi. Beş sene zarfında üç diplomaya hâsıl oldu.

Kahire Üniversitesi Hukuk Fakültesinde devam etmiş kendisini İslâm şeriatı dalında ihtisaslaştırmış ve iki yıl sonra yani 1959 yılında Hukuk Fakültesi İslâm şeriatı dalından “İslâm Fıkhında ve Şeriat Siyasetinde Vasıtalar” başlıklı yüksek lisansını tamamlamıştır. Sonra “İslâm Fıkhında Savaş Esirleri” konulu doktora tezini Prof. Dr. Muhammed Selâm Medkûr danışmanlığında hazırlamıştır.

Vehbe Zuhayli doktora tezini tamamladıktan sonra Şam Üniversitesi Şeriat Fakültesine 1963 yılında okutman olarak atandı. 1969 tarihinde asistan olarak atandığı üniversitede 1975 yılında profesör oldu. Profesör olması hasebiyle birçok Uluslararası Arap Üniversitelerinde ders verdi. Libya Bingazi Üniversitesinde 1974-1972 yılları arasında dersler verdi. Aynı şekilde Sudanda  Ümmü Derman ve Hortum Üniversitelerinin Şeriat Fakültelerinde fıkıh ve usulü hakkında seminerler verdi. 2000yılında Sudanda ve diğer Afrika Üniversitelerinde genel konularda seminerler verdi.

Birleşik Arap Emirlikleri Üniversitesinde 1984’ten 1989’a kadar beş sene kaldı. İşte bu zaman içinde de Büyük tefsiri olan “Tefsiru’l munîr fi’l akîde  ve eş-Şerîati ve’l minhec” kaleme aldı.

Eğitim ve öğretimine izafetle camilerde 1950 yılından beri hutbe irad eden Zuhayli, Şam’da bulunan Kuveyti Camisinde genel fıkıh dersleri verdi. Ayrıca sabah saatlerinde Şam’da bulunan Esîr Radyosunda insanın hayatına yön verici dersler veren Zuhayli, bu derslerini Tefsîru’l Vasît adlı eserinde toplamıştır.

Vehbe Zuhayli, 1989 tarihinden itibaren Şam Üniversitesi İslâm fıkhı ve mezhepleri bölümünde öğretim üyesi olarak bulundu. Çok sayıda eseri bulunan yazarın en meşhur iki eseri İslâm Fıkhı Ansiklopedisi (10 cilt halinde Türkçeye kazandırılmıştır.) ile et- Tefsirü’l- Munir isimli eseridir. Fert ve Topluma Kuran’ın Mesajı, İslâm Hukukunda Savaş, Fıkıh Usulü ve Hanefi Fıkhı Türkçeye tercüme edilen eserlerinden bazılarıdır.

Dünya Bülteni/Haber Merkezi