Halepçe katliamı 28. yılında

Kuzey Irak'ta Halepçe katliamının yıldönümü nedeniyle Halepçe'ye ilk bombanın atıldığı saat 11.36'da Erbil'de hayat 5 dakika durdu. Kentte siren sesini duyan vatandaşlar ayağa kalkarak saygı duruşunda bulunurken, trafikte de araçlar durdu.

16 Mart 1988 yılında Baas rejiminin Enfal hareketi ismini verdiği operasyonda, Irak'ın kuzeyindeki Halepçe kenti savaş uçakları tarafından 3 gün boyunca kimyasal gazlar içeren bombalarla bombalandı. Resmi rakamlara göre 5 bin sivil kimyasal gazlardan zehirlenerek öldü, 7 bini aşkın kişi de yaralandı. Olay nedeniyle 1 milyondan fazla kişi Türkiye ve İran'a sığındı.

24 yıl önce gerçekleşen Halepçe katliamının kurbanları, Kuzey Irak'ta Kürtlerin yaşadığı şehirlerde her yıl çeşitli etkinliklerle anılıyor.

Öte yandan Halepçe katliamının planlayıcısı ve vur emrini veren Saddam Hüseyin'in amcasının oğlu 'Kimyasal Ali' lakaplı Ali Hasan El Mecid'i idam edilirken kullanılan ip, Halepçe'ye getirilerek Anıt Müzesine konuldu.

Irak'ın kuzeyindeki bölgesel yönetimin Şehid ve Enfal bakanı Aram Ahmet, Anadolu Ajansı'na yaptığı açıklamada, 'Kimyasal Ali'nin idam edilirken boynuna geçirilen ipin bugün sabah Halepçe'nin anıt müdiresi Ala Talabani'ye teslim edildiğini söyledi.

İbret alınması için ipin müzede sergileneceğini kaydeden Aram Ahmet, "Halepçe'ye bomba atılmasının emrini veren Ali Hasan El Mecid idi. Baas rejimi devrildikten sonra bu şahıs yargılandı ve daha sonra idam edildi. Cezasının infazı sırasında boynuna geçirilen ip bugün Halepçe Anıtı Müdiresi Ala Talabani'ye teslim edildi. Bundan sonra Halepçe'deki Anıt Müzesinde sergilenecek. Bir Kürt olarak bu olaya çok sevindim çünkü bu ipin burada sergilenmesi hem bizlere karşı yapılan zulmün cezasının verildiği anlamına geliyor hem de bir daha kimse böyle bir insanlık dışı katliamları işlemesin diye. Buna kalkışanların sonucunun bu ip olacağını göstermek için müzeye koyduk" dedi.

HALEPÇE KATLİAMI NASIL GERÇEKLEŞTİ?

İran-Irak savaşının sürdüğü yıllarda, Celal Talabani liderliğindeki Kürdistan Yurtseverler Birliği'ne bağlı Peşmergeler, İran Ordusu ile birlikte Halepçe kasabasına girdi ve isyan başlattı. Irak lideri Saddam Hüseyin, (Kimyasal Ali lakabıyla tanınan) Korgeneral Ali Hasan el-Tıkriti'ye  zehirli gaz bombaları kullanmayı emretti. 16 Mart 1988'de zehirli gaz bombalarını taşıyan sekiz MiG-23 uçağı tarafından Halepçe kasabasına bombardıman düzenlendi. Katliamda Halepçe sakinleri, İran askerleri ve Peşmergelerle birlikte 5 binden fazla insanın öldüğü, 7 binden fazla insanın da yaralandığı tahmin ediliyor. Ancak Irak Savaşı'ndan sonra bölgeye giren yabancılar tarafından bu rakamın daha büyük olduğu tespit edildi.

19 Ağustos 1988'de Irak ve İran, ateşkes anlaşması imzaladılar. Irak ordusu ateşkesten 5 gün sonra Halepçe'yi geri aldı ve bu işgal esnasında da 200 sakin öldürüldü.

Süleymaniye Üniversitesi Tıp Fakültesi öğretim üyesi Prof. Fuat Baban, 7 Aralık 2002 tarihli 'The Sydney Morning Herald' gazetesinde yayımlanan 'Experiment in Evil' başlıklı makalesinde, Halepçe'de özürlü doğum oranının Hiroşima ve Nagasaki'nin 4-5 katı olduğunu iddia etti.

Dünya Bülteni/ Haber Merkezi