CHP\'nin Sansürlediği Elmalılı Tefsirini Diyanet 2015\'te Bastırabildi
KÜLTÜR-SANATElmalılı Hamdi Yazır’ın tefsiri üzerine bir çalışma yapan akademisyen Necmi Atik, Diyanet İşleri’nin Elmalılı’nın rızasını almadan ve yazdığı önsözü de tamamen çıkararak söz konusu eseri bastığını tespit etti. Atik, o dönemki Diyanet’in bir yıl sonra ise önsözü sansürleyerek ve eklemeler yaparak tefsirle birlikte yeniden bastığını söyleyerek, “Sansürlü tefsir orijinal sanılıp yıllarca basılmıştır” dedi.
SANSÜRLÜ HALİ DEFALARCA BASILDI
Elmalılı Hamdi Yazır konusunda doktora tezi hazırlayan akademisyen Necmi Atik, Elmalılı'nın arşivinden hem tefsirin hem de önsözün orijinal metnine ulaştı. Elmalılı Hamdi Yazır'ın farklı yayınevlerinden basılan tefsirleriyle Elmalılı'nın arşivinden çıkan kendi el yazısı tefsiri ve önsözü karşılaştıran Atik, “Söz konusu tefsir, Türkiye'de neredeyse herkesin başucu kitabı. Baskısı defalarca yapılan ve yapılmakta olan Elmalılı'nın tefsirine kaynaklık eden nüsha orijinal nüshalar değil de, Latinize edilerek 1936'daki Diyanet'in çıkardığı sansürlü baskıdır. Yaptığımız araştırmada şimdilik Fatiha tefsirine bakabildik, Fatiha suresinde bir sansür ve eklemeler tespit edemedik ancak önsözden cümleler hatta paragraflar atılmış" dedi.
ÜÇ ORİJİNAL NÜSHA VAR
Atik, Elmalılı'nın tefsirinin farklı yayınevlerinden çıkan baskılarını örnek alarak inceledi. Atik, 2015'te Aziz Mahmut Hüdayi Vakfı bünyesinde hizmet veren İlmi Araştırmalar Merkezi (İLAM) tarafından Osmanlıca aslından ilk kez basılan tefsir dışında diğer tefsirlerin önsözlerinin sansürlü ve eklemeli olduğunu gördü. Bunun sebebinin, kim veya kimler tarafından Latince harflere aktırıldığı bile tespit edilemeyen ve 1936 yılında Diyanet İşleri baskısının orijinal kaynak olarak ele alınmasından kaynaklandığını söyleyen Atik, Elmalılı Hamdi Yazır'ın “Türkçe İbadet" makâlesi hariç, sansürsüz tefsirinin 2015 yılında Diyanet İşleri Başkanı Mehmet Görmez'in desteğiyle orijinal İLAM nüshasının ilk kez Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından Osmanlıca aslıyla basıldığını belirtti.
TÜRKÇE İBADET ENDİŞESİ
Atik, Elmalılı Hamdi Yazır'ın tefsir ve meal yazma süreciyle ilgili ise şu bilgileri verdi: “1925 yılında Kuran'ı Kerim'in tercüme ve tefsirine karar verildi ve bu iş için Akif Mısır'da Elmalılı da İstanbul'da çalışmalara başladı. Akif 1931-32 yıllarında Türkçe ibadet mevzusu hükümet tarafından gündeme getirilince hazırladığı Kur'an mealini 'düzelteceğim' bahanesiyle Diyanet'ten geri aldı, ve anlaşmasını feshetti. Bunun üzerine meali hazırlama görevi de Elmalılı'ya verildi. Elmalılı hazırladığı mealin Türkçe ibadet için kullanılacağı endişesiyle bunun önüne geçmek için duruma açıklık getiren bir önsöz kaleme aldı."
RIZASI ALINMADAN BASILMIŞ
Diyanet İşleri'nin Elmalılı'nın rızasını almadan yazdığı önsözü tamamen çıkararak 1935'te bastığını dile getiren Atik, “Elmalılı, tefsirinin önsözüne 'sadece öğrenmek içindir, asla ibâdet dili yapılamaz' notunu yazar. Bu not tefsirden çıkarılır. Önsözünün çeşitli yerlerinde de Türkçe Kur'ân olamayacağını, Türkçe ibadetin doğru olmadığını açıklayan ifadeler kullanır. Elmalılı'nın bu ifâdelerinin tefsirde yer aldığı sürece tefsirin basılamayacağı Diyanet İşleri'ne, Meârif Vekâleti tarafından bildirilir. Hükümetin, Türkçe ibadet politikasına ters düşen her şey Latinize edilirken önsözden çıkartılır, çıkartılanlar arasında Elmalılı'nın 'Kur'ân'ın tercümesi ve tercüme ile namazın caiz olup olmayacağı' makâlesi de vardır. Bu makâle Elmalılı'nın terekesinde yaptığımız araştırmalar sırasında ortaya çıkarılmıştır. Makâlesinde Elmalılı, Türkçe Kur'ân'ın ve Türkçe ibâdetin olamayacağını bütün delilleriyle ortaya sermektedir" diye konuştu.
Türkçe ibadet caiz diye makale yazdırılır
Yine yapılan araştırmada Elmalılı'nın makâlesi tefsirin önsözünden çıkartılarak, hükümet tarafından Şerafettin Yaltkaya ve İsmail Hakkı İzmirli'ye Türkçe ibâdetin caiz olduğunu içeren “Kur'ân'ın Türkçe tercümesiyle namazda okunması" başlığı altında bir makâle hazırlatıldığını ve bunun tefsirin önsözüne konulmak istendiğini dile getiren Atik, “ Dönemin Diyanet İşleri buna rıza göstermez ve Mearif Vekâleti'nin kendi işlerine karışmamasını ister. Diyanet İşleri, Elmalılı ile hükümet arasında şıkışıp kalmış bir görüntü içerisinde güya orta yolu bulmaya çalışır ve Elmalılı'nın rızası dışında, hükümetin isteklerini yerine getirerek tefsiri basar" diyerek tefsirin ilk kez hangi şartlarda basıldığını anlattı.
Türkçe ibadet olmaz diye şerh düşer
Akademisyen Necmi Atik Cumhuriyetin ilanından 10 yıl sonra Türkçe ibadet konusunda yaşananlara dikkat çekerek Elmalılı'nın neden böyle bir önsöz yazdığını şöyle anlattı: “Hükümet, 'Türkçe İbadet' veya 'Millî Din' projesi çerçevesinde, İstanbul Göztepe Camii'nde, Dârulfunûn İlâhiyât Fakültesi'nde ve benzeri yerlerde Türkçe ibâdet girişimleriyle kamuoyu yoklamaya başlar. 1931-32 yıllarında, Türkçe ibadet bizzat Mustafa Kemal'in kontrol ve denetiminde yapılmaya başlanır. Kur'ân, camilerde cemaate Türkçe olarak okutulur. Yerebatan Camii'nde, Sultanahmet Camii'nde, Ayasofya Camii'nde ve Süleymaniye gibi büyük camilerde Kur'ân Türkçe okutulur, hutbeler tamamen Türkçe verilir, namaz Türkçe kıldırılır. Ezan, kâmet ve salât ü selam Türkçeleştirilir. Hükümetin bütün bu girişimlerine Elmalılı karşıdır ve Türkçe ibadetin asla olamayacağını her fırsatta dile getirir. Hatta tefsirin önsözüne Türkçe ibadet olamayacağını anlatan ilmî bir makâle de yazar. Harf inkılabı ile Latinize edilen tefsirden, baskı öncesi hükümet tarafından sakıncalı görülen her şey çıkarılır. Hatta ilk baskıda (1935) önsöz tamamen devre dışı bırakılır."
Elmalılı'ya Topbaşlar destek verir
Necmi Atik, Elmalılı Hamdi Yazır'ın kendi el yazısı tefsir müsveddeleri ile Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından basılan İİlmi Araştırmalar Merkezi (İLAM) baskının birebir aynı olduğunu dile getirerek dünden bugüne vakıftaki orijinal nüshanın nasıl saklandığıyla ilgili şu bilgileri verdi: “Ahmet Hamdi Topbaş oğlu Hulusi Topbaş için, Elmalılı'nın kızına talip olurlar ve böylece akrabalık bağları kurulur. Varlıklı bir aile olan Topbaşlar, Elmalılı'nın tefsirinin basımında da yardımcı olurlar. Elmalılı'da, kardeşi Muhammed Bedreddin Yazır'ın temize çektiği üç nüshadan biri olan orijinal nüshayı Ahmed Hamdi Bey'e hediye eder. Ahmed Hamdi Bey'in oğlu Musa Topbaş Efendi de babasından kendisine intikal eden Elmalılı'nın bu orijinal nüshasını Hüdâyi Vakfı'nın çalışma birimi olan İlmi Araştırmalar Merkezi İLAM'a vakfeder."
Elmalılı Hamdi Yazır'ın tefsiri üzerine çalışma yapan akademisyen Necmi Atik, Diyanet İşleri'nin Yazır'ın tefsirinin önsözünü sansürleyerek bastığını tespit etti. Atik, Yazır'ın önsözde özellikle vurguladığı Türkçe Kur'ân'ın ve Türkçe ibâdetin olamayacağı ifadelerinin Diyanet İşleri'nin 1936 yılında baskısını yaptığı tefsirin önsözünden çıkarıldığını dile getirdi.
Kaynak: Yeni Şafak
İlginizi Çekebilir
Bir ödül uğruna 'Kurak Günler'
“’Kurak Günler’ adlı sinema filminin hikâyesi ülkemizdeki Batılılaşma, Batı’ya özenme, yaranma serüvenimizin de kısa bir hikâyesi aslında.”
Din Gönüllüleri Din Görevlileri için Söyledi
Diyanet işleri başkanlığına bağlı Sakarya’nın Adapazarı ilçe müftülüğü ve İstanbul’un Pendik, Fatih ve Ataşehir müftülüklerine bağlı farklı camilerde görev yapan İmam – Hatip ve Müzezzin – Kayyımlar bir araya gelerek malum hastalık sebebiyle görevdaşlarına ve tüm dinleyicilere moral olması hasebiyle ‘’Din gönüllüleri için söyle’’ adlı bir proje ortaya koydu
Diyanet 900 yıllık kaynak eseri okurla buluşturdu
Diyanet İşleri Başkanlığı, İmam Gazzâli'nin "İhyâü Ulûmi’d-Din" adlı eserini okurla buluşturdu.
İslamcı âlim ve şehit: İskilipli Mehmed Atıf Hoca (1876-1926)
Bülent Gökgöz'ün Haksöz Dergisi'nde 2012 senesinde yayımlanan kapsamlı makalesi, İskilip Atıf Hoca'nın şehadet yıl dönümünde şehidin mirasını hatırlamak adına önemli hususlara değiniyor. Bizler de bu vesileyle şehidi bir kere daha rahmetle anıyoruz! Kaynak: İslamcı âlim ve şehit: İskilipli Mehmed Atıf Hoca (1876-1926)
Diyanet Aylık Dergi Kasım sayısı sesli olarak yayında!
Diyanet İşleri Başkanlığı Diyanet Dergisi Kasım sayısının tamamını sesli olarak dinleyebilirsiniz!
Diyanet Aile Dergisi Kasım sayısı sesli olarak yayında!
Diyanet İşleri Başkanlığı Diyanet Aile Dergisi Kasım sayısının tamamını sesli olarak dinleyebilirsiniz!